تأثیر نوع بقایای گیاهی جنگلی و کاربرد نیتروژن بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی

سابقه و هدف: اکوسیستم های جنگلی یک نوع کاربری اراضی برای ذخیره کربن در خاک ها و حذف دی اکسید کربن اتمسفری به حساب می آیند. بقایای گیاهی جنگلی که دیرتر تجزیه می شوند تا مدت زمان طولانی تری در خاک باقی می مانند و به ذخیره بیشتر کربن در خاک کمک می کنند. تجزیه کلش یک فرایند اکولوژیکی است که مواد غذایی برای رشد گیاهان فراهم کرده و تولیدات اولیه خالص خشکی را تحت تأثیر قرار می دهد. به همین دلیل هدف این تحقیق مطالعه تأثیر نوع بقایای گیاهی جنگلی و کاربرد سطوح مختلف نیتروژن بر معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی بود. مواد و روش ها: به منظور بررسی تاثیر نوع بقایای گیاهی جنگلی و کاربرد نیتروژن بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی یک آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده بر پایه ی طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و با استفاده از کیف کلش به اجرا در آمد. فاکتور ها ی مورد بررسی شامل نوع بقایای گیاهی جنگلی (بلوط، دارتالاب، سپیدار و کاج)، سطوح نیتروژن خاک (صفر، 20 و 40 میلی گرم در کیلوگرم) و مدت زمان خوابانیدن بقایا (1، 2، 3 و 4 ماه) بودند که بترتیب در کرتهای فرعی – فرعی، فرعی و اصلی قرار داده شدند. پس از سپری شدن فواصل زمانی خوابانیدن، کیف های کلش از خاک خارج و پس از اندازه گیری وزن بقایای گیاهی باقیمانده در آن ها میزان کربن آلی بقایا به روش خاکستر کردن در دمای 450 درجه ی سانتی گراد به مدت پنج ساعت و میزان نیتروژن کل با استفاده از روش کلدال اندازه گیری شد. مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی از کسر میزان کربن و نیتروژن باقیمانده در هر بازه زمانی از میزان کربن و نیتروژن آلی باقیمانده در بازه ی زمانی ما قبل آن محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان دادند که بیشترین مقدار هدررفت کربن از بقایای سپیدار به میزان 89/52 درصد و کمترین مقدار هدررفت کربن از بقایای بلوط به میزان 77/25 درصد اتفاق افتاد. همچنین بیشترین مقدار هدررفت نیتروژن از بقایای سپیدار به میزان 74/42 درصد و کمترین مقدار هدررفت نیتروژن از بقایای کاج به میزان 03/31 درصد صورت پذیرفت. بیشترین مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی از سطح نیتروژن 40 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و کمترین مقدار آن از تیمار شاهد اتفاق افتاد. با افزایش مدت زمان خوابانیدن بقایا مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی افزایش یافت ولی بیشترین مقدار هدررفت در اولین ماه خوابانیدن اندازه گیری گردید. نتیجه گیری: کاربرد نیتروژن مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی از بقایا را افزایش داد و سرعت تجزیه بالای بقایای سپیدار در مقایسه با بلوط را می توان به میزان لیگنین کمتر این بقایا نسبت داد چون سپیدار از جمله گیاهان نرم چوب بحساب می آید.